بازار طب

بازار طب

بازار طب

بازار طب

دانشنامه واریس

دانشنامه واریس


در اینجا، شما شاهد توضیحاتی در خصوص واریس و آمبولی، عوامل ایجاد آن، دسته بندی، عوامل ایجاد و راه کار درمان آن هستید. به منظور مشاهده محصولات مرتبط با واریس و آمبولی، انواع جوراب واریس و جوراب آمبولی به صفحه جوراب طبی مراجعه نمایید.

بهبود و درمان واریس و آمبولی و یا پیشگیری از پیشرفت واریس از اهداف بازار طب است، به همین جهت، فروشگاه اینترنتی بازار طب سعی نموده تا از بهترین برندهای موجود در بازار جهانی که در حوزه درمان و پیشگیری واریس و آمبولی فعالیت میکنند، انواع جوراب طبی را برای ارائه به بیماران گرامی تهیه و آماده کرده باشد.

همچنین به منظور دریافت مشاوره رایگان در خصوص درمان واریس، آمبولی و همچنین نحوه استفاده از جوراب و آستین ضد واریس و نوع جوراب مورد نیاز خود می‌توانید با شماره تلفن 88958121-021 تماس حاصل نموده و یا از طریق تلگرام به شماره 09129236396 با ما در تماس باشید.

در زیر توضیحاتی به منظور آشنایی هرچه بیشتر شما با واریس، آمبولی، علائم و راه های درمان واریس و فرایند بهبود را مشاهده می‌کنید.

 

فشار درمانی

فشار درمانی یعنی اعمال مکانیکی فشار از خارج بروی پا بوسیلۀ یک بافت کشی.

جوراب طبی با فشار کاهشی استاندارد، که بیشترین فشار را در ناحیۀ مچ پا وارد کرده و هر چه به سمت بالای ران میرویم از درجه فشار کاسته میشود، به برگشت خون وریدی کمک کرده، باعث کاهش فشار داخل وریدی شده، از استاز خون در وریدها و تغییر شکل دیوارۀ آنها جلوگیری کرده و با کمک به بدن در برگرداندن خون وریدی به سمت قلب در جهت مخالف نیروی جاذبۀ زمین، موجب تسکین درد و برطرف شدن احساس سنگینی پاها میشود.

این نوع درمان بدلایل زیر توسط پزشک متخصص توصیه میشود:

  • درمان فلبیتیس
  • درمان لخته
  • مراقبتهای پس از انواع جراحیهای وریدی مانند اسکلروتراپی
  • تسکین علائم ناشی از نارسایی های وریدی مزمن، سنگینی پاها، رگهای واریسی، ورم و زخم
  • جهت پیشگیری از نارساییهای وریدی در حین بارداری
  • پیشگیری از نارساییهای وریدی مخصوص افراد مستعد.
  • پیشگیری از ورم پاها و در نتیجه بروز اختلالات وریدی بدلیل سفرهای طولانی مدت

در صورت اطمینان از ابتلا نبودن به انواع بیماریهای شریانی، شما میتوانید کلاس فشار یک این جوراب واریس را برای پیشگیری از هر نوع اختلال عروقی همواره بپوشید.

براساس نوع بیماری، فشار درمانی با درجات مختلف فشار، بصورت استفاده از انواع جورابها و یا بانداژ، توسط پزشک متخصص توصیه میگردد. قطعاً پوشیدن جوراب میتواند نسبت به بانداژ بستن برای بیمار راحتتر باشد. سیگواریس در مدلهای مختلف تمامی درجات فشار لازم را عرضه میکند.

 

محصولات مرتبط جوراب واریس، آمبولی و دیابت

 

چند اصل مهم در فشار درمانی:

  • اهمیت فشار درمانی صحیح بر اعمال فشار بصورت کنترل شده بروی پاها استوار است. واحد اندازه گیری این فشار میلیمتر جیوه (mmHg) یا هکتو پاسکال (hPa) میباشد. هر ۱ میلیمتر جیوه معادل ۱.۳۳ هکتوپاسکال است.
  • فشار کنترل شده تنها میتواند با استفاده یا پوشیدن محصول طبی مناسب بدست آید. این محصول طبی مناسب همان جوراب درمانی و یا بانداژ است. هر دو باید تمامی مشخصات دقیق و مورد نیاز را داشته باشند. به این نوع محصولات اورتز هم میگویند به این معنی که وظیفۀ آنها ساپورت و تقویت قسمتی از بدن است و قرار نیست مانند پروتز ها جایگزین عضوی از بدن شوند.
  • عملکرد این نوع محصولات، مکانیکی است. بواسطه انقباض انبساطات و کشیدگیهای بافت فشاری بروی بدن اعمال فشار میشود و فشار بوجود آمده بطور غیر مستقیم به سیستم عروقی منتقل می گردد.
  • یکی از دیگر اصول مهم فشار درمانی این است که فشار اعمال شونده باید در مقابل فشار افزایش یافتۀ غیر طبیعی بوجودآمده در وریدها بدنبال یک اختلال وریدی، قرارگیرد و غالب شود.
  • فشار در ناحیۀ مچ پا، حول قوزک بیشترین شدت را دارد. بافت فشاری نیز باید در این محل فشار متقابلی با بیشترین شدت ایجاد کند. قسمت مچ پا واقعا مهم است.
  • فشار، کاهشی است. جهت جرکت جریان خون باید بدرستی درنظر گرفته شود. در نتیجه لازم است در راستای جهت حرکت خون از میزان فشار کاسته شود. پس یکی از ویژگیهای مهم این نوع محصولات باید توانایی کاهش فشار درجه بندی، بسته به کلاس فشارهای مختلف، باشد.
  • فشار توسط دو عامل زیر تعیین میشود:
  • نیروی الاستیک وارد شده از سمت بافت طبی
  • شکل و قالب بیرونی پا: فشاری که به پا وارد میشود به انحنا و شکل موضعی پا بستگی دارد (قانون لاپلاکا). بنابراین جوراب طبی، در حاشیۀ تیبیال و تاندون آشیل فشار بیشتر و بر قسمتهای بیرونی پا فشار کمتری وارد میکند. پایین مچ یعنی درست زیر استخوان قوزک، روی پا فشاری وارد نمیشود چرا که بدلیل برآمدگی قوزک، بافت طبی اصلاً ناحیه زیر آن را لمس هم نمیکند.

اثرات فشار درمانی

  1. اثرات همودینامیکی
  • سرعت جریان حرکت خون وریدی را افزایش میدهد.
  • از حجم خون مانده در وریدها میکاهد.
  • رفلاکس خون را در وریدهای نارسای سطحی و یا عمقی کاهش میدهد.
  • از فشار وریدی که بدلیل اختلالات وریدی بطور غیر طبیعی افزایش یافته، میکاهد.
  1. اثرات فشار درمانی بروی بافتها
  • باعث فروکش کردن ورم و ادم بافتی میگردد.
  • جذب مواد زاید ستوپلاسمی از فضاهای میان بافتی را افزایش میدهد.
  • از التهاب میکاهد.
  • پروسه ترمیم را تقویت میکند.
  • باعث بهبود عملکرد و حرکت تاندونها و مفاصل میشود.
 
 

۶ نکتۀ ساده که با رعایت آنها به سلامتی پاهایتان کمک میکنید:

  • تحرک داشتن

تحرک داشته باشید، به جای آسانسور از پله استفاده کنید، در محل کار یا خانه پاهایتان را نرمش بدهید. از ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی که موجب ورم کردن پاهایتان میشود بپرهیزید.

  • پاهایتان را سرحال نگه دارید

بعد از یک روز کاری طولانی، یا وقتیکه هوا گرم است، با شستن پاهایتان با آب خنک آنها را سرحال کنید. از اینکه مدتی طولانی را در فضاهای داغ مثل حمام های آب گرم و سونا بگذرانید اجتناب کنید. حتی آفتاب گرفتن برای مدت طولانی میتواند مضر بوده و موجب شل شدن دیوارۀ وریدها و ورم کردن پاها گردد.

  • پاهایتان را بالا بگذارید

وقتی روی مبل راحتی خانه لم داده اید و یا روی تخت دراز کشیده اید، با بالا گذاشتن پاهایتان به برگشت مناسب خون وریدی کمک کنید. پشت میز کار بهتر است پاهای خود را روی زیرپایی بگذارید.

  • نرمش کنید

برای حفظ سلامتی، نرمش منظم توصیه میشود. برخی از ورزشها به برگشت خون وریدی کمک میکنند مانند شنا کردن، دویدن، پیاده روی، دوچرخه سواری، ژیمناستیک و یوگا. ورزشهایی که در آنها ایستادن بیشتر اتفاق میافتد کمتر مفیدند مانند تنیس، اسکواش، هاکی، والیبال و بسکتبال.

  • بدون اضافه وزن

رژیم غذایی سالم موجب سلامتی و داشتن وزن مناسب است و در نتیجه مشکلات ناشی از اضافه وزن کمتر میشوند. (در صورتی که وزن شما نرمال باشد، BMI بدنتان باید بین ۱۹ تا ۲۴ باشد؛ BMI= Body Mass Index: BMI بدن شما از معادلۀ عدد وزن شما به کیلوگرم تقسیم بر مربع قدتان (m²) بدست میاید.

  • جورابهای طبی و درمانی سیگواریس را بپوشید.

کیفیت متمایز و برجستۀ سیگواریس موجب بهبود عملکرد دستگاه گردش خون شده از مشکلات و نارساییهای وریدی جلوگیری میکند.

 

دسته بندی CEAP

این دسته بندی برای تعیین مراحل مختلف اختلالات وریدی و ارائۀ گزارشات و شرح حال استاندار بیمار بصورت متحد و یکسان در میان جوامع پزشکی توسط کمیته بین المللی انجمن جراحان عروق آمریکا در سال ۱۹۹۴ ابداع شده است. پس از آن در دیگر کشورها نیز این دسته بندی محبوبیت پیدا کرد و اکنون در اغلب کشورها برای دسته بندی مراحل بیماری از این روش استفاده میگردد.

در این دسته بندی چهار آیتم مورد بررسی قرار میگیرند.

C در حقیقت حرف اول Clinical Class است به معنی علائم و نشانه های بالینی بیماری

E مخفف Etiology به معنی شناسایی علت بوجود آورنده بیماری.

A حرف اول Anatomical بوده به این معنی که بررسی میشود ضایعه ایجاد شده در کجاست،  در وریدهای سطحی، عمقی و یا وریدهای ارتباطی

P اختلال ایجاد شده را از لحاظ پاتوفیزیولوژی Pathophysiology مورد بررسی قرار میدهد به این معنی که تشخیص داده شود اختلال بدلیل رفلاکس بوده و یا انسداد.

این دسته بندی هفت مرحله دارد:

CEAP برای نارساییهای مزمن وریدی علائم بالینیعلائم بالینی
C0هیچگونه علامت قابل مشاهده یا لمس وجود ندارد
C1رگها و مویرگهای تلانژکتازی یا تار عنکبوتی شکل
C2وریدهای واریسی
C3ادم
C4aاگزما و تغییر رنگ پوست
C4bلیپودرماتواسکروزیس یا آتروفی بلانش
C5زخمهای ترمیم شد
C6زخمهای فعال با ترشح
 
 

Symptomatic S  دارای علائمی نظیر درد، تیر کشیدن، احساس سفتی، تغییر رنگ پوستی، سنگینی و گرفتگی عضلات و نشانه های دیگری دال بر وجود ناکارآمدی سیستم وریدی

Asymptomatic A  بدون علائم ظاهری

پاتوفیزیولوژیاز لحاظ آناتومیکیدسته بندی دلایل ایجاد بیماری
Pr: رفلاکسAs: وریدهای سطحیEc: Congenital وراثتی
Po: انسدادAp: وریدهای ارتباطی یا پرفورانEp: Primary اولیه
Pr, o: رفلاکس و وانسدادAd: وریدهای عمقیEs: Secondary ثانویه
Pn: عدم تشخیص پاتوفیزیولوژیAn: عدم تشخیص محل ضایعهEn: عدم تشخیص ضایعه وریدی
 
 

این دسته بندی در سال ۲۰۰۴ توسط انجمن عروق آمریکا مورد بازبینی قرار گرفت و موارد فوق به آن اضافه گردید.

کلاسهای فشار و مورد استفاده – اندیکاسیون

کلاش فشاراندیکاسیون
۱۰-۲۰ میلی متر جیوه
  • احساس سنگینی و وخستگی در پاها
  • رگهای واریسی کوچک در دوران بارداری
  • رگهای واریسی کوچک بدون ورم
  • پیشگیری از ایجاد لخته و آمبولی در بیماران بی حرکت
  • پیشگیری از اختلالات وریدی در حین سفر
۲۰-۳۰ میلی متر جیوه
  • واریس شدیدتر در دوران بارداری
  • رگهای واریسی با ورم
  • کسانی که سابقه لخته در عروق سطحی و یا عمقی خود داشته اند
  • بعد از جراحیهای وریدی مانند اسکلروتراپی و دیگر جراحیها
  • نارسایی وریدی مزمن
  • جلوگیری از عود زخمهای التیام یافته
  • جلوگیری از DVT و ورم
  • سندروم پست ترومبوتیک PTS
  • پیشگیری از PTS
  • ادم پست تروماتیک
۳۰-۴۰ میلی متر جیوه
  • واریس شدید به همراه ورم زیاد
  • نارسایی شدید و مزمن وریدی
  • درمان زخمهای واریس و زخمهای عود کننده
  • لنف ادم
>40 میلی متر جیوه
  • سندروم شدید پست ترومبوتیک
  • لنف ادم های سخت
 
 

لازم به ذکر است که کلاس فشارهای توصیه شده، بسته به تشخیص پزشک متخصص و درمانگر موردنظر قابل تغییر است. در برخی از  مراکز پزشکی و درمانی کشور آمریکا بعد از جراحی های وریدی، کلاس فشار ۳ توصیه می گردد.

 

نارساییهای مزمن وریدی

احساس سنگینی، ورم و درد در پاها

احساس ناراحتی در پاهایتان ممکن است نشانه ای از نوعی نارسایی وریدی نهفته باشد. منظور از احساس ناراحتی، همان احساس خستگی و درد در پاهاست. بخصوص زمانی این حس بیشتر است که در طول روز برای مدت زمان طولانی مجبور به نشستن و یا ایستادن بوده اید. در تابستان ، بدلیل گرمای زیاد، این علائم بیشتر شده و در عصر با ورم در پا و بخصوص دور مچ همراه میگردد. در مورد ورمهای پیش آمده در طی مسافرتهای طولانی، با هواپیما، قطار، ماشین یا اتوبوس، که برای مدت طولانی پاها آویزان میمانند نکات ساده ای وجود دارند که با رعایت آنها میتوان از ایجاد بسیاری اختلالات براحتی جلوگیری کرد. بعضاً حتی انقباضات عضلات پا ها علی الخصوص شبها، میتواند منشاء وریدی داشته باشد. البته مهم است بدانیم که هر درد پایی هم بدلیل نارسایی وریدی نیست و برای اطمینان بیشتر بهتر است برای تشخیص به پزشک متخصص مراجعه کنیم. یکی از رشته های تخصصی متبحر در این زمینه بخصوص در ایران، جراحی عمومی – فوق تخصصی عروق میباشد. همچنین پزشکان قلب و عروق در این زمینه تبحر دارند. در لیست پیوست اسامی این عزیزان به همراه اطلاعاتشان آورده شده است.

رگهای تار عنکبوتی شکل

رگهای تارعنکبوتی در محل تلاقی مویرگهای وریدی زیرجلدی با قطر کمتر از یک میلیمتر ظاهر میشوند. به آنها hyphen web (شبکه مرتبط) و یا tread veins (وریدهای ریسمانی شکل) نیز میگویند. آنها در حقیقت همان وریدهای زیر جلدی گشاد شده و کوچک و یا به عبارتی تلانژکتازی هستند. تجمع قابل ملاحظه آنها در ناحیه مچ پا میتواند نشانه ای از احتمال وجود نارساییهای وریدی باشد. وجود آنها باعث نازیبایی پاها میشود و روشهای مختلفی برای از بین بردن آنها وجود دارد.

وریدهای واریسی شده – واریس

منظور وریدهای گشاد شده زیر پوستی با قطر ۳ میلیمتر و بیشتر هستند که اغلب بصورت عمودی در پاها منتشر میشوند. در این اختلال، وریدهای سافن، سافن تیبیال و یا دیگر وریدهای سطحی غیر سافن درگیر میشوند.

وجود وریدهای وایسی شده نشانۀ اختلال وریدی پیشرفته تر است. ورید واریسی، ورید سطحی گشاد شده و پیچ و تاب خورده است که دریچه های وریدی آن خراب شده اند. در نتیجه خون در این وریدها امکان حرکت به سمت مخالف یعنی پایین را پیدا میکند که به آن رفلاکس میگویند. وریدهای واریسی میتوانند خیلی دردناک و یا کاملاً بدون درد باشند. آنها را میتوان همه جا پیدا کرد، روی پا، ساق پا، ران پا و یا منتشر در همه قسمتها. در صورت درمان نشدن میتوانند موجب مشکلات جدی شوند.

نارسایی وریدی مزمن (CVI)

تشخیص نارسایی وریدی مزمن به معنی کارکرد غیر طبیعی سیستم وریدی است که اغلب منجر به ورم، تغییرات پوستی و وزخم واریس میشود.

ادم یا ورم

منظور از ادم، افزایش قابل ملاحظۀ حجم ورم در بافتهای زیرجلدی است که مشخصا با افزایش فشار همراه است. ادم وریدی معمولاً در ناحیه مچ بوجود میاید اما میتواند به سمت بالا و یا روی پا منتشر گردد. ادم اندام تحتانی میتواند بدلیل استاز و ماندن خون در وریدهای سطحی و یا عمقی ایجاد شود. وقتی پا ورم میکند، مویرگها دیگر قادر به انجام کار خود نیستند. تجمع آب و مواد زائد در اندام تحتانی منجر به ورم میشود. هرچند باید توجه داشت که منشاء  همۀ ورمها، وریدی نیست. برای تشخیص مناسب به پزشک متخصص مراجعه کنید. (لیست پزشکان متخصص)

پوشیدن جوراب واریس سیگواریس موجب کاهش و فروکش کردن کامل ورم میشود. درجه فشار لازم برای هر بیمار، با بررسی شرایط بیمار، توسط پزشک متخصص یا کارشناسان علمی مشخص میگردد.

اگزما و التهاب پوست (Dermatitis)

التهاب پوستی ممکن است به همراه تاول، ترشح و بازشدن پوست ایجاد شود. این زخمها اغلب نزدیک به وریدهای واریسی هستند هرچند میتوانند در هر جای دیگری از پا دیده شوند. معمولا بدنبال اختلالات درمان نشدۀ وریدی بوجود میاید اما به درمانهای حساس سازی موضعی پوست، به مرور جواب میدهد. استاز وریدی موجب واکنشهای غیر التهابی در پوست شده که میتواند منجر به اگزما شود. متخصصان به آن stasis dermatitis میگویند.

تغییر رنگ پوستی – پیگمنتاسیون

بدلیل افزایش فشار وریدی، بافت دیواره وریدها تغییر شکل میدهند. این تغییر شکل موجب نفوذپذیری دیواره شده و در نتیجه خون از داخل ورید به فضای بیرونی نشت میکند و نشست خون در فضای بافتی خارج ورید موجب تغییر رنگ پوست به سمت تیره و قهوه ای میباشد. حتی ممکن است بعد از درمان و وبرداشتن کامل ورید آسیب دیده به روش جراحی یا اسکلروتراپی، باز هم تغییر رنگ ایجاد شده از بین نرود.

لیپودرماتواسکلروزیس (LDS)

منظور التهاب مزمن موضعی و فیبروز شدن پوست و بافتهای زیر جلدی قسمتهای پایینی پا است که گاهی با زخم یا انقباض تاندون آشیل مرتبط است. در ابتدا ممکن است با التهاب پوست آغاز شود که میتواند بدلیل تحریکات پوستی دردناک باشد. لازم است که LDS با بررسی علائم و ونشانه های موضعی و ویژگیهای سیستمیک از بیماریهای دیگری چون سلولیت، لیمفانژیتیس و اریسیپلاس تشخیص داده شود. LDS نشانه ای از اختلالات جدی مزمن وریدی است که التهاب پوست و بافت زیر آن، کلفت شدن سطح خارجی پوست و تغییر رنگ آن از قهوه ای کم رنگ تا پررنگ در ناحیه پایینی پا دیده میشود.

آتروفی سفید

در این بیماری، نقاطی در پوست، اغلب بصورت مدور و موضعی که با وریدهای تغییر شکل یافته و اغلب خیلی پررنگ شده احاطه شده اند، آتروفی شده و به رنگ سفید درمیایند. که نشانه ای از اختلالات جدی مزمن وریدی میباشد و باید از جای زخمهای التیام یافته واریس روی پوست تشخیص داده شوند. زخمهای واریس نیز بعد از التیام کامل ممکن است تظاهرات مشابهی را روی پوست بجا گذارند که میتوان با بررسی شرح حال بیمار و اینکه آیا قبلا به زخم واریس مبتلا بوده یا نه به تشخیص درست دست پیدا کرد.

زخم واریس

ضخیم شدن پوست بخصوص در ناحیه مچ که ترمیم نمیشود و به دلیل اختلال مزمن وریدی پیشرفته میباشد. زخم واریس، باز است. بیشتر مواقع زیر و یا بالای قوزک و در قسمت داخلی آن سر باز میکند. این زخم بدلیل ماندن خون برای مدت طولانی در وریدها و جریان آهسته خون بوجود میاید. از آنجاییکه وریدها به دلیل تغییراتی که پیدا کرده اند نمیتوانند گردش خون مناسبی را در منطقه ایجاد کنند، مواد زاید سلولی حاصله از فعالیت سیتوپلاسمی بدرستی تصفیه نشده و فضای ناسالمی مهیا میشود که از التیام و ترمیم جلوگیری میکند. بدنبال افزایش فشار وریدی، ضایعات موضعی ثانویه بوجود میایند. در نتیجه، زخم فقط زمانی التیام میابد که فشار افزایش یافتۀ وریدی با حذف وریدهای ناسالم و یا فشار درمانی با درجه بالا بخصوص برای زمانی که وریدهای عمقی درگیر هستند، کنترل شود. تعیین درجه فشار لازم است بعد از انجام آزمایشات و بررسیهای لازم توسط پزشک متخصص انجام پذیرد.

 

بیماریهای حاد وریدی

فلبیت، ایجاد لخته دروریدهای عمقی و آمبولی ریه، خطرناکترین این نوع بیماریها هستند. این مشکلات معمولاً بدون علائم مشخص اولیه رخ میدهند و یا بلافاصله پس از جراحیهایی مانند جراحیهای مفصل ران، اما میتوانند بدنبال اختلالات مزمن وریدی نیز ایجاد شوند.

ترومبوفلبیت سطحی

رگهای وریدی سه قسم هستند، وریدهای سطحی که در فضای نزدیک به پوست قرار دارند، وریدهای عمقی که در عمق پا قرار دارند و واغلب با بافت ماهیچه احاطه شده اند و وریدهای پرفوران یا ارتباطی که وریدهای سطحی را به وریدهای عمقی متصل میکنند. منظور از ترومبوفلبیت وریدهای سطحی همان لخته ای است که داخل یک ورید سطحی واریسی شده دقیقاً زیر پوست بوجود می آید و کم کم بزرگتر میشود و اغلب با التهاب ورید همراه است. قسمتی از ورید مبتلا به واریس ناگهان قرمز و دردناک و سفت میشود و حرارت آن قسمت بالا میرود. التهاب ممکن است به سمت بالا یا پایین ورید گسترش یابد. خطر آمبولی ریوی بدنبال لخته ورید سطحی خیلی کم است اما هنوز باید به آن توجه داشت. لازم است پزشک متخصص نظر دهد. لخته ورید سطحی ممکن است در ورید عمقی نیز ایجاد شود و یا حتی لخته سطحی ایجاد شده بدلیل لخته ورید عمقی و یا لخته در هر قسمت دیگری باشد. گاهی دلیل بوجود آمدن ناگهانی ترومبوفلبیت به خاطر یک آسیب کوچک است که به ورید وارد میشود، بخصوص اگر وریدهای واریسی وجود داشته باشند.

اغلب پروسه درمان ترومبوفلبیت ورید سطحی به این صورت خواهد بود، پوشیدن جوراب طبی سیگواریس با فشار ۲۰ تا ۳۰ میلیمترجیوه و مصرف داروهای ضد التهاب موضعی. همچنین ممکن است بیمار به تشخیص پزشک مورد جراحی قرار گرفته، رگ مشکل دار به یکی از روشهای جراحی، از پای بیمار خارج شود.

 

لخته در ورید عمقی – DVT

در این بیماری لخته در یکی از وریدهای عمقی اندام تحتانی بوجود میاید DVT. لختۀ بوجود آمده میتواند از داخل به قسمتی از دیوارۀ ورید بچسبد و یا در داخل رگ شناور باشد. عوامل زیر در تشکیل لخته در ورید عمقی مؤثرند.

  • تغییر در جریان خون
  • تغییر در اجزای سازندۀ خون
  • آسیب و اشکال در لایه های درونی رگ ها

تغییر در سرعت حرکت جریان خون ممکن است بدنبال بی تحرکی بیمار بدلیل بستری بودن برای مدت طولانی، داخل گچ بودن پا، مسافرتهای طولانی با هواپیما، ماشین و یا قطار بوجود آید. تغییر کردن اجزای تشکیل دهندۀ خون میتواند بدنبال استفاده از داروهای هورمونی، سیگار کشیدن و یا انواع سرطانها باشد. پس از هر نوع ضربه و آسیب، ممکن است لایه های مختلف دیوارۀ وریدی دچار مشکل شوند (مانند تروما، بیماریهای التهابی و سرطان). برای افراد مسن و پیر ریسک ابتلا به DVT بیشتر است. هرچند DVT میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد حتی شخصی که هیچ گونه سابقه یا احتمال این ضایعه را نداشته باشد.

 

شایعترین نشانه های DVT  عبارتند از:

  • درد بسیار شدید در ماهیچۀ ساق پا
  • سفت شدن ماهیچۀ ساق
  • ورم دردناک مچ که میتواند تا زانو و گاهی تا ران گسترش یابد.
  • حرارت بالای پوست ناحیه که به تماس محسوس است.

درد ماهیچۀ ساق پا ممکن است راه رفتن را با اشکال مواجه کند. احساس گرما و حرارت و قرمز یا کبود شدن جزئی پوست ناحیه نیز ممکن است بوجود آید. بنابراین، متأسفانه نزدیک به ۵۰% بیماران مبتلا به DVT واقعاً نشانه یا علامت خیلی مشخصی که بخواهند بصورت اورژانسی به آن رسیدگی کنند،   ندارند.

اگر علائم بالا پیش آمد هر چه سریعتر باید به پزشک مراجعه شود و تشخیص قطعی با سونوگرافی داپلر که بدون درد و خطر است صورت میگیرد. ممکن است آزمایش خون هم برای اندازه گیری D-dimer های خون توصیه شود که نشانه ای از وجود لختۀ اخیر است. تشخیص و درمان مناسب و به موقع ازبسیاری آسیبها و اختلالات آتی جلوگیری میکند.

درمان لخته وریدهای عمقی، دریافت داروهای آنتی کواگولان و پوشیدن جوراب واریس سیگواریس با درجه ۳۰ تا ۴۰ میلیمتر جیوه است. جوراب واریس استاندارد به سرعت علائم را برطرف کرده و بیمار با پوشیدن آن به زندگی عادی و روزمره خود برمیگردد.

ممکن است نیاز باشد استفاده از دارو و پوشیدن جوراب تا چندین هفته و یا چندین ماه ادامه یابد. خطر اصلی بتلا به DVT این است که لخته حرکت کرده در مسیر جریان خون قرار گرفته و در نهایت به ریه برسد و آمبولی ریه ایجاد شود. اما در صورت شروع درمانهای به موقع فوق الذکر، که سرپایی هم هستند و نیاز به بستری شدن بیمار ندارد، این احتمال بسیار کاهش میابد.

آمبولی ریه

PE یا آمبولی ریه زمانی اتفاق میفتد که لخته و یا قسمتی از آن از دیواره وریدهای عمقی جدا شده و خود را به عروق خونی ریه ها در شش ها برساند. بیشتر بیماران مبتلا به DVT، یک آمبولی ریوی تشخیص داده نشده دارند. خطرناکترین اثر DVT آمبولی ریه است چرا که میتواند کشنده باشد.

علائم آمبولی ریه، درد شدید در ناحیه سینه (که با دم و بازدم تشدید میشود)، بیقراری، بالا نیامدن نفس، وجود خون در خلطها، کاهش فشار خون محسوس وافزایش و سریع تر شدن ضربان قلب هستند. از آنجاییکه برخی بیماریهای دیگر نیز ممکن است علائمی مشابه داشته باشند، ممکن است آمبولی ریه در وهلۀ اول تشخیص داده نشود. برای تشخیص دقیق آزمایشات محدودی وجود دارد مانند اسکن سینه و وشش ها.

در بروز و مشاهده چنین علائمی، قبل از هر چیز باید سرعت عمل داشت. درمان: مصرف داروهای آنتی کواگولان.

آمبولی ریه در بیشتر بیماران درمان میشود. اما زمان تشخیص و درمان بسیار مهم است و متأسفانه سالیانه بیش از ۲۰۰.۰۰۰ نفر در آمریکا و بیش از ۱۵.۰۰۰ نفر در فرانسه به این دلیل جان خود را از دست میدهند.

سندروم پست ترومبوتیک (PTS)

یک سوم بیماران مبتلا به DVT، دچار اختلالات و نارحتیهای مزمن وریدی میشوند که به آن سندروم پست ترومبوتیک به معنی مشکلات و وناراحتیهای مزمن وریدی که پس از ایجاد لخته بوجود میایند گفته میشود. در این صورت بیمار احساس درد مزمن، ورم و تغییر رنگ پوست در پای خود دارد، همچنین ممکن است بدنبال آسیبی که لخته به ساختار ورید و دریچه های وریدی وارد کرده باشد، بیمار دچار زخم واریس گردد. احتمال تشکیل لخته ای دیگر نیز تشدید میشود اگر شخصی قبلاً سابقه لخته داشته باشد. اثرات این سندروم بسیار مزمن است و برای مدتی طولانی همراه بیمار خواهد بود بطوریکه به مرور از کیفیت مطلوب زندگی وی میکاهد.

اساس درمان و پیشگیری از این سندروم پوشیدن جوراب واریس است. نیمی از بیماران مبتلا به DVT در حقیقت بطور کامل درمان نمیشوند. آسیب و شوکی که لخته به وریدها وارد کرده باعث شده که دریچه های وریدی، که در برگشت خون در وریدها به  سمت قلب نقش اساسی دارند، بطور غیر قابل جبرانی کارآیی خود را از دست بدهند. در نتیجه، اثرات بعدی مثل احساس درد و سنگینی در پاها، ورم و تغییرات پوستی  پا بطور اجتناب ناپذیری بوجود میایند. بروز این علائم و شکایتهای ناشی از آنها با پوشیدن جوراب واریس استاندارد بطور قابل ملاحظه ای کاهش میابد.