حتما تابحال این اتفاق برایتان افتاده است که به زمین بخورید و یا با ایزار و یا با چاقو کار کنید و ناگهان بدنتان زخم شود. از نحوه، نوع و رنگ ترشحات زخم تا حدی می توان به نوع یا دلیل آن پی برد. مثلا ترشح مایعی روشن و شفاف، معمولا موقع بهبود زخم دیده می شود، ترشح چرکی در زخم های عفونی شده رنگ زرد کرمی دارد و ترشح خون آلود معمولا در زخم های بدخیم و در زمان بهبود زخم عمیق دیده می شود.البته گاهی برای تشخیص زخم، بررسی و آزمایش های تکمیلی مانند کشت از ترشحات زخم لازم است
فروشگاه تجهیزات پزشکی بازارطب به منظور درمان هر چه سریعتر زخم ،محصولات ویژه ای در این خصوص برای بیماران ارائه داده است از جمله این محصولات می توان :
در کل زخم ها انواع مختلفی دارند و می توان آن ها را به صورت زیر تعریف کنیم
زخم پوستی
عامل دیده شدن زخم های پوسستی می تواند متفاوت باشد . زخم های پوستی ممکن است به دلیل سرما ،گرما،پیدایش برخی از حوادث و وجود مشکل در گردش خون و یا مواد شیمیایی رخ دهند.
در صورتی که افراد به بیماری هایی از قبیل زخم های دهانی ،نارسایی مزمن وریدی ، دیابت، عفونت و بیماری‌های عروق محیطی مبتلا باشند بیشتر احتمال ابتلا به انواع بیماری های پوستی دارند .
علائم زخم وریدی
- قرمز یا بنفش شدن محلی که خون سرازیر شده است
- پوست نازک، خشک و خارش دار میشود
- زخم ممکن است دردناک باشد
- پای شما ممکن است ورم کند
- در صورتی که زخمی عفونی باشد ،بوی بدی ایجاد می کند و در بعضی موارد چرک از ان خارج می شود
- اطراف زخم قرمز و حساس می شود
عوامل خطر آفرین زخم های پوستی
- مصرف سیگار و دخانیات
- کم تحرکی و چاقی
- لخته خون در ورید های عمیق پا
- مشروبات الکی و انجام کارهایی که فرد باید به مدت طولانی بایستد
عوارض زخم وریدی
- عفونت باکتریایی پوست
- زخمهای مزمن پا
- عفونت استخوان
- زخمهای دائمی
علل ایجاد زخم وریدی
سیاهرگ ها از طریق دریچه ای به سمت قلب راه پیدا می کنند ،این دریچه ها در نارسایی های وریدی دچار مشکل می شوند و به جای اینکه این دریچه ها خون را به بالا هدایت کنند به سمت پایین روانه می کنند . همین امر می تواند عاملی در ایجاد زخم و تجزیه بافت شود .
رگ‌های مسدود شده نیز یکی دیگر از علل زخمهای وریدی هستند
دسته بندی زخم ها
- خراشیدگی یا ساییدگی
- بریدگی
- پاره‌شدگی
- کنده‌شدگی
- سوراخ‌شدگی
- قطع عضو
زخم فشاری
زخم بستر یا زخم فشاری در جاهایی از بدن که جریان خون درآن ناحیه کم شده است ایجاد می شود . زخم های فشاری بیشتر در افرادی که بیشتر بر روی صندلی می نشینند و یا در تخت خواب می خوابند دیده می شود
زخم های باز
به جراحت های ایجاد شده در سطح پوست زخم باز گفته می شود . با ایجاد زخم باز بر روی پوست قسمت های زیر پوست نمایان می شود و در نتیجه سبب ایجاد خونریزی های خارجی در فرد می گردند.زخم های باز بیشتر در معرض عفونت هستند و میکروب ها راحت تر می توانند وارد لایه های عمقی پوست شوند و به سر تا سر مسیر بدن راه پیدا کنند در نتیجه در صورتی که زخم های باز بر روی پوستتان ایجاد شد بهتر است روی تمام زخمها باید به درستی تمیز و پوشیده شود و پوشش آن نیز ثابت گردد و حتما اگر روی بدنتان زخمی به وجود آمد از درمان زخم خود چشم پوشی نکنید و زیرا همانطور که در بالا گفتیم اگر درمان زخم انجام نشود باعث ورود میکروب میشود و میکروب ها میتوانند به لایه های عمقی تر پوست نفوذ کنند و باعث عفونت در پوست شود و گاهی اوقات هم امکان دارد عفونت در کل بدن پخش شود
انواع زخمهای باز
زخمهای شکافدار یا بریدگی‌ها: دیواره این نوع از زخم ها مستقیم و منظم می باشد و بیشتر با وسایلی مثل چاقو و یا شیشه این زخم های ایجاد شده اند . این نوع از زخم ها هم می توانند سطحی و هم عمقی باشند که در این حالت می‌تواند تمام ضخامت پوست و یا نسوج زیر پوستی ، عضلات ، عروق خونی و اعصاب را درگیر کند. این زخمها همراه با خونریزی زیاد و التیام سریع می‌باشد
زخمهای پاره پاره: در زخم های پاره پاره که می تواند به دلایل تماس با سیم های خاردار و یا گاز گرفتگی حیوانات رخ بدهد درمان زخم روندی بسیار آهسته دارد.زخم های پاره پاره بیشتر آلوده هستند .
زخمهای کنده: در این نوع زخم قسمتی از پوست از بدن کنده و جدا میشود و گاهی اوقات نسج زیر جلدی و عضله نیز کنده میشود که می‌تواند ناقص یا کامل باشد گاهی قسمت کنده شده در نزدیکی بدن مجروح پیدا میشود که در این صورت باید آن را همراه مجروح انتقال داد
خراشیدگی: معمولا براثر ساییده شدن یا سر خوردن روی سطح زبر به وجود می‌آید.در این حالت لایه ای از سطح پوست قزمز و خراشیده می شود و بیشتر با لکه های خون همراه می باشد . زخم های خراشیدگی بیشتر خفیف و سطحی می باشند و بیشتر در معرض آلوده شدن با گرد و غبار و سایر عفونت ها می باشند
زخمهای سوراخ شده: در زخم های سوراخ شده دیواره های زخم منظم می باشد در نتیجه می توان گفت در آن ها میزان خونریزی به مقدار ناچیزی می باشد و درمان زخم به کندی صورت می‌گیرد.مانند زخمهای چاقو ، گلوله ، سوزن ، خار گیاه و حتی تیزی نرده.در صورتی که در این زخم های صدمه شدیدی وارد شده باشد و در نتیجه از عمق بالایی برخوردار باشند می توانند بیشتر در معرض عفونت قرار بگیرند .
زخمهای بسته
زخم های بسته به زخم هایی گفته می شود که بیشتر به دلیل صدمه دیدن بافت های بدن به وجود می آیند ،این بافت های هیچ راهی به سطح بدن ندارند .این زخمها معمولا نتیجه تحت فشار قرار گرفتن بوسیله اشیاء سنگین می‌باشد
در زخم های بسته بیشتر احتمال له شدن و اینکه اعضای داخلی نرم و تحلیل روند به مقدار زیادی وجود دارد .گاهی ممکن است استخوان ها در بافت بدن دچار شکستگی شوند در صورتی که از بیرون قابل دید نباشند . زخم بسته از یک کوفتگی زیر پوستی ساده تا پارگی و سوراخ شدگی اعضا داخل بدن متغیر است. به عنوان مثال له شدگی یا پارگی کبد ، ریه و یا طحال و ... می‌تواند به صورت کوفتگی روی پوست آن قسمت و یا حتی بدون علایم قابل دید (آسیبهای مخفی) اتفاق بیافتد
انواع زخم بسته
زخمهای کوفتگی (کوبنده): در صورتی که ضربه به بدن باعث تحلیل رفتن و له شدن بافت های بدن شوند می توانند عاملی در جداشدن لایه های عمقی تر پوست و همچنین نسوج زیر جلدی نیز شوند . در اثر آسیب دیدگی سلولها و عروق خونی مایع و خون در نسج آسیب دیده زیر پوست تجمع پیدا می‌کند ومی توانند تورم و کبودی و یا درد را در فرد ایجاد کنند و بیشتر با رنگهای سیاه ، آبی و یا کبود مشخص می‌گردد. خوردن چکش روی ناخن از این نوع زخم ها می باشند
زخمهای له شده (له شدگی): در اینجا دیواره زخم نامنظم و خونریزی زیاد است ودرمان زخم به کندی صورت می‌گیرد. اگر ضربه وارد شده بسیار شدید باشد ، علاوه بر آسیب وسیع به نسج نرم در بیشتر حالات خود سبب شکستگی در فرد می گردد . این گونه مصدومین اگر له شدگی شدید داشته باشند معمولا علائم شوک هیپوولمیک یا شوک ناشی از کاهش حجم خون را نشان خواهند داد
علائم عفونت زخم چیست
در صورتی که پوست در اطراف زخم به رنگ های کرم و یا قرمز شوند و البته دردناک و گاهی با خارج شدن مایع زرد رنگ و یا مایل به سبز همراه باشند عفونت زخم در فرد ایجاد شده است که می تواند بسیار دردناک باشد و باید هر چه زودتر تحت درمان قرار بگیرد
در صورتی که رگ های قرمزی در اطراف زخم وجود داشته باشد نشانه ای از عفونت زخم می باشد.عفونت زخم می تواند خطرناک باشد
در نتیجه می توان گفت مشاهده خطوط قرمز رنگ اطراف زخم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد
زخم های ناشی از سوراخ شدن چقدر تفاوت دارد ؟
گاهی یک جسم نوک تیز می تواند باعث ایجاد سوراخ و حفره های کوچک بر روی پوست شود ،که بنا بر علت ایجاد می توانند عمیق باشند
در بیشتر حالات زخم هایی که به دلیل سوراخ شدن پوست در فرد ایجاد می شوند خونریزی شدیدی ندارند ولی درمان زخم برای جلوگیری از عفونت لازم استدر زخم هایی که به دلیل سوراخ شدن ایجاد می شوند می توانند محیط بسیار خوبی برای ورود خار و خاشاک و رشد میکروب ها باشد در نتیجه در این صورت زخم به راحتی عفونت می کند .
فرو رفتن میخ به پا را در نظر بگیرید ،این میخ می تواند به استخوان های فرد آسیب برساند و راهی برای ورود میکروب به استخوان ایجاد کند. اگر این میخ ها با کفش های کتانی به پا راه پیدا کرده باشند خطرناک تر می باشند ،زیرا ناحیه های اسفنجی در کفش های کتنای محل مناسب برای رشد میکروب و باکتری می باشند .
مراقبت از زخم
مراقبت از زخم ها به معنی جلوگیری از ایجاد زخم ها و کمک به روند بهبودی می باشد .
زخم ها را در دوسته حاد و مزمن قرار می دهیم .بریدگی ها، سوختگی ها، خراشیدگی ها و برش های جراحی ازجمله زخمهای حاد هستند . زخمهای مزمن بر خلاف نوع حاد به مرور زمان ایجاد می شوند ومعمولاً بهبودی آنها مدتی طول می کشد
از نمونه ی این زخم ها می توان به زخم بستر و زخم پا در افراد مبتلا به دیابت اشاره کرد
بهبود زخم فرآیند شگف انگیزی می باشد. زمان می تواند تمامی زخم ها را البته با مراقبت بهبود ببخشد . در صورتی این زمان برای درمان زخم به حداقل می رسد که محیط زخم مرطوب ،تمیز و مغذی باشد . یعنی این که جریان خون در محل زخم برقرار باشد تا اکسیژن و مواد غذایی کافی در محیط زخم به رشد سلولهای جدید کمک کند، مراقبت خوب از زخم ها ایجاد شرایط یاد شده را میسر می سازد و مراقبت نامناسب از زخم ، به ویژه در سالمندان و افرادی که مجبورند مدتها دربستر بمانند، به زخم های ناشی از فشار یا اصطلاحاً زخم بستر منجر می شود
بیشتر این زخم ها در صورتی نمایان می شوند فشار برپوست از خونرسایی به بافت های زیرین جلوگیری کند
بیشترین محل هایی از پوست که در معرض زخم بستر هستند مفصل ران ،قوزک پا ،قاعده مهره ها ،آرنج ،پاشنه و کتف می باشند. در ایجاد زخم بستر عوامل مختلفی می توانند تاثیر گذار باشند علاوه بر فشار وزن بدن بر زخم ساییده شدن لباس و یا رطوبت تعرق بدن نیز می توانند در پیدایش زخم بستر کمک کننده باشند .
زخم های بستر به راحتی دچار عفونت می شوند .باید به زخم هایی که در اثر فشار ایجاد می شوند توجه بسیار شود زیر ممکن است تا اعماق بافت ها و استخوان ها هم جلوبروند .
فرآیند بهبود زخم
برای اینکه بیمار به راحتی فرآیند بهبود زخم ها را طی کنند ،سلول ها به اکسیژن ،غذا و سوخت کافی نیازمند می باشند .اما بهترین کار برای درمان زخم در درجه اول شناسایی علل ایجاد زخم می یاشد که می تواند بسیار مهم باشد . زمان روند بهبودی به عوامل مختلفی بستگی دارند ،سلامت عمومی یکی از مهمترین علل آن می باشد . ازعوامل تاثیر گذار دیگر می توان گفت
- عمق زخم
- علت ایجاد زخم
- اندازه زخم
- و مراقبت از زخم می باشد
عواملی تاثیر گذار بر بهبود زخم
- سن
- عفونت
- فشار
- گردش خون
- داروها
- تغذیه فرد
- فعالیت های روزانه در بیمار
مشاهده فیلم:
کمک های اولیه در زخم و خونریزی
کمک های اولیه در زخم و خونریزی ،نکته بسیار مهم می باشد و می تواند به مصدوم بسیار کمک کند .
در اولین قدم باید مصدوم گرم نگه داشته شود .
اندام زخم شده را حرکت ندهید و مصدوم باید در حالت استراحت قرار گیرد .
لباس های مصدوم را برتن ،شل کنید .
توجه داشته باشید که در صورت خونریزی سر و گردن ،نباید سر نسبت به بقیه اعضا پایین تر باشد . این کار سبب افزایش خونریزی در فرد می گردد .
درصورت بروز شک ،پاهای مصدوم را بالا نگه دارید.
هرگز اشیائی مانند چاقو، تکه های شیشه و… را از زخم خارج نکنید زیرا امکان تشدید آسیب و خونریزی بیشتر وجود دارد. بهترین کار در این شرایط استفاده از دستمال و یا تامپون می باشد . تامپون باید به طور کامل اطراف زخم را نیز بپوشاند .
باید گفت متوقف کردن خونریزی اولین اقدام در کمک اولیه به زخم می باشد . بعد از طی کردن این مرحله ،مرحله بعدی بستن زخم به منظور جلوگیری از ورود میکروب ها به درون زخم است .
اگر در محل زخم خون لخته شده باشد از کندن و تمیز کردن زخم خودداری کنید ،زیرا این کار سبب خونریزی مجدد و تشدید آن می شود .
روش های کاهش باقی مانده ی جای زخم
همانطور که گفتیم زخم می توانند انواع مختلفی داشته باشند و درمان زخم می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشند .خوشبختانه امروزه با کمک روش ها و تکنولوژی های جدیدروش های بسیار مختلفی برای درمان و حتی از بین بردن جای زخم نیز وجود دارد. ما در این جا به متداول ترین و موفق ترین روش ها برای از بین بردن جای زخم می پردازیم .
گاهی اوقات جای زخم ناشی از بریدگی، سوختگی، خراشیدگی، بخیه و یا حتی زخم ناشی از عمل جراحی و جوش روی پوست باقی می ماند که با آن اسکار می گویند .
کرم ضد آفتاب
کرم ضد آفتاب برای کاهش جای زخم و همچنین جلوگیری از تغییر رنگ آن سیار کمک کننده می باشد . با ماساژ کرم ضد آفتاب به اطراف زخم ،از ایجاد برآمدگی در محل زخم جلوگیری می شود .
کرم های فانتزی
این کرم ها نیز می توانند تاثیرات خوبی برای کاهش جای اسکار داشته باشند .
ورق های ژل سیلیکون
با کمک قرار دادن یک ورق ژل سیلیکون بر محل زخم در هر روز، ممکن است آن را کمرنگ و محو کند و یا می تواند از پیشرفت کردن ان جلوگیری کند. از ورق ژل سیلیکون حداقل باید سه ماه استفاده کرد تا بهترین نتیجه را بگیرید.
زخم های عفونی دست
سلولیت یا غفونت پوست به دلیل تکثیر میکروب در پوست و بافت های زیرین می باشد . زخم های عفونی دست باید هر چه سریع تر درمان شوند و از سرایت عفونت به قسمت های دیگر جلوگیری شود .
اقدامات مهم برای درمان زخم های عفونی دست
مهم ترین و اصلی ترین اقدام در درمان زخم دست در درجه اول تجویز آنتی بیوتیک می باشد . این دارو به صورت خوراکی برای بیمار تجویز می گردد ،اما در موارد شدید بیمار باید در بیمارستان درمان گردد .
بهتر است بیمار برای یک مدت دست خود را از سطح قلب خود بالتر نگه دارد این کار به کاهش تورم کمک فراوانی می کند .
برای جلوگیری از تحرک بیش از اندازه ،در بیشتر مواقع از آتل و اسپلینت استفاده می گردد .بعد از برطرف شدن علائم زخم عفونی ، حرکات دست به توسط فیزیوتراپ شروع می شود.
در صورتی که به دلایل مختلف درمان زخم به موقع و به خوبی انجام نشده باشد عفونت و چرک در زیر پوست تجمع پیدا می کند که در این صورت حتما باید با کمک جراحی این عفونت و چرک از ناحیه تخلیه گردد .
آسیب های وارد شده به دست را باید بیشتر جدی بگیرید و برای درمان ان هر چه سریعتر اقدام کنید ،متاسفانه بیشتر افراد به زخم های دستشان توجه نمی کنند و در نتیجه شاهد عواقب خطرناکی می باشند .
نکته دیگری که در زخم های عفونی باید مورد توجه قرار بگیرد این است که در درمان آسیب های دست ظریف احتمال خطا پایین است . پس تبحر پزشک در درمان بسیار مهم می باشد .
گاهی اوقات این تشخیص با معاینه بیمار امکانپذیر است و گاهی اوقات برای تشخیص قطعی راهی جز انجام عمل جراحی نیست،برای جراحی دست بیمار را بی حس می کنند و یا در مواقع ضروری بیمار به طور کامل بیهوش می شود .در مرحله بعدی زخم را با سرم و مایعات ضدعفونی کننده شستشوی کامل می دهند و پزشک لبه های زخم های پوستی را بیشتر باز می کند تا بتواند عمق زخم را بررسی کند .در صورتی که هر کدام از عناصر داخلی زخم دچار آسیب شوند د رمرحله ابتدایی ترمیم آغاز می شود.
